Zagraniczni eksperci zachwyceni renowacją fortu 49 „Krzesławice”

Niekolidująca z wartościami zabytkowymi współczesna funkcja oraz wieloletnia konsekwencja w prowadzeniu remontów to klucz do sukcesu. Prace konserwatorskie na Wzgórzach Krzesławickich wspiera od 1995 roku Narodowy Fundusz Rewaloryzacji Zabytków Krakowa.

Międzynarodowa Rada Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych (ICOMOS) stanowi eksperckie zaplecze UNESCO. W zeszłym roku członkowie komisji architektury militarnej polskiego komitetu ICOMOS zjechali do Krakowa, by przyjrzeć się z bliska trwającej od połowy lat 90. XX wieku odnowie poaustriackiej Twierdzy Kraków – wyróżniającego się w skali europejskiej zespołu kilkudziesięciu fortów i innych dzieł obronnych.

Eksperci ocenili prowadzone prace remontowo-adaptacyjne przez pryzmat kryteriów takich jak zwiększenie potencjału użytkowego, uczytelnienie pierwotnych form architektonicznych, bezpieczeństwo użytkowania, wpisanie dzisiejszych funkcji w charakter miejsca. W powstałym po wizycie w Krakowie raporcie komisja ICOMOS stwierdziła, że za ogólnokrajowy wzorzec dla innych działań tego typu uznać można rewaloryzację fortu 49 „Krzesławice”. Przemawia za tym połączenie działań konserwatorskich z nadaniem fortowi nowych funkcji, udostępnieniem fortu dla zwiedzających i jego wykorzystaniem do celów edukacyjnych (fort jest siedzibą młodzieżowego domu kultury).

Od 1995 roku SKOZK wspiera rewaloryzację fortu, począwszy od remontu budynku koszarowego,
a następnie zespołu przedbramia. Dokonano także niwelacji i odwodnienia dziedzińca. W 2011 roku rozpoczęto trwające do dziś prace ziemne i konserwatorskie związane z odsłanianiem zasypanych w latach 70. XX wieku kaponier, rzędu schronów alarmowych i remontem schronu głównego.

W 2013 roku SKOZK utworzył dla obiektów dawnej Twierdzy Kraków preferencyjną ścieżkę finansowania prac remontowych i konserwatorskich. Jednym z podstawowych warunków uzyskania wsparcia Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa jest zapewnienie przez potencjalnego beneficjenta danym obiektom współczesnej, trwałej funkcji. Dotychczas ze wsparcia finansowego SKOZK skorzystali użytkownicy 15 fortów Twierdzy Kraków.

Fot. Archiwum SKOZK