HISTORIA. 68 lat temu hucznie otwarto kino „Stal” na os. Willowym

Pierwsze kino stacjonarne „Stal” uruchomiono 26 lutego 1951 roku na os. Willowym. Otwarcie kina „Stal” w Nowej Hucie było wielkim wydarzeniem, któremu towarzyszyła orkiestra.  Pojawiło się kilka tysięcy osób – na salę dostało się ok 300. Premierowym seansem był „Upadek Berlina” .

W tym miejscu powstał słynny Amatorski Klub Filmowy „Nowa Huta”, przez który przewinęły się takie znakomitości, jak Andrzej Trzos-Rastawiecki, Jerzy Ridan i Krzysztof Zanussi.

Jacek Stwora opisuje je tak w książce „Nadspodziewany początek bankietu”:

Podciągano już pod dach budynek pierwszej szkoły w Nowym Mieście i wykańczano przy szkole wielką salę gimnastyczną. Kierownictwo przeanalizowało sprawę sali i postanowiło urządzić tam prowizoryczne pomieszczenie dla kina objazdowego. Radość wśród junaków zapanowała ogromna: będą mieli własne kino. Z entuzjazmem podjęli zobowiązanie przygotowania sali do użytku.

W szybkim tempie położono tynki na ściany, na betonie podłogi, parkiet nie był jeszcze gotowy, ustawiono krzesła i ławki dla dwustu widzów. Wymyślono nawet nazwę kina:Stal. Zbliżał się dzień przecięcia wstęgi i szykowało się wielkie święto. Na uroczystość otwarcia kina nazjeżdżało się wielu oficjalnych gości z Województwa i Centrali, jako, ze powstała pierwsza placówka kulturalna na terenie Nowego Miasta.

Na inauguracyjny seans wydano specjalne zaproszenia dla wyróżniających się w pracy junaków i pracowników cywilnych. W chwili przecięcia wstęgi grała nasza brygadowa orkiestra, a wokół budynku zgromadził się wielotysięczny tłum młodzieży. (…) Premierowym seansem był film pod tytułem Upadek Berlina. Miejsc na sali, jak wiadomo było dwieście, na bidę upchnięto stu stojących, a chętnych do obejrzenia spektaklu nieprzeliczona rzesza. (…). Na sali zaduch był jak w kotłowni. (..) O zmroku opuszczamy kino po zakończeniu filmu mokrzuteńcy jak po wyjściu z łaźni rzymskiej.

W kwietniu 1951 roku powstało pierwsze w Polsce kino hotelowe „Robotnik”, mieszczące się w hotelu robotniczym w Czyżynach. Kolejne nowohuckie kina to: istniejące od 1956 roku przy Placu Centralnym „Aktualności”, kino „Młodzieżowe” (w Dzielnicowym Domu Kultury) oraz kino „Kolorowe”.

Pierwszym kinem z ekranem panoramicznym był „Światowid”. Wybudowane zostało w latach 1955-1957 jako reakcja władz komunistycznych na ukazanie się w 1955 r. Poematu dla dorosłych Adama Ważyka. Żadne z wymienionych kin już nie istnieje. W Nowej Hucie pozostało tylko jedno czynne kino – to „Sfinks”, funkcjonujące przy Ośrodku Kultury im. Cypriana Kamila Norwida (os. Górali).

Fot. Wiktor Pental